1. Cel programu
Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie gmin wiejskich i wiejsko-miejskich.
Program jest zgodny z legislacją Unii Europejskiej, w tym z art. 10d dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w Unii oraz zmieniającej dyrektywę Rady 96/61/WE oraz z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2020/1001 z dnia 9 lipca 2020 r. ustanawiającym szczegółowe zasady stosowania dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do funkcjonowania Funduszu Modernizacyjnego wspierającego inwestycje w modernizację systemów energetycznych oraz poprawę efektywności energetycznej niektórych państw członkowskich.
Program przyczyni się do osiągnięcia celów ramowych dotyczących klimatu i energetyki określonych na poziomie krajowym oraz celów długoterminowych określonych w Porozumieniu Paryskim.
2. Wskaźnik osiągnięcia celu
1) Zmniejszenie emisji CO2 – planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 680 000 Mg/rok, w tym:
dla bezzwrotnych i zwrotnych form dofinansowania – co najmniej 680 000 Mg/rok
2) Ilość wytworzonej energii ze źródeł odnawialnych – planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 1 229 400 MWh/rok, w tym:
dla bezzwrotnych i zwrotnych form dofinansowania – co najmniej 1 229 400 MWh/rok
3) Dodatkowa zdolność wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych – co najmniej 105,2 MW, w tym
dla bezzwrotnych i zwrotnych form dofinansowania – co najmniej 105,2 MW
3. Budżet
Budżet na realizację celu programu wynosi do 3 000 000 tys. zł w tym:
– dla zwrotnych form dofinansowania – do 1 050 000 tys. zł
– dla bezzwrotnych form dofinansowania – do 1 950 000 tys. zł
4. Okres wdrażania
Program realizowany będzie w latach 2022 – 2030, przy czym:
1) zobowiązania (rozumiane jako podpisywanie umów) podejmowane będą do 31.12.2028 r.;
2) środki wydatkowane będą do 31.12.2030 r.
5. Terminy i sposób składania wniosków
Nabór wniosków odbywa się trybie ciągłym, do wyczerpania dedykowanej puli środków.
Terminy, sposób składania i rozpatrywania wniosków określone zostaną odpowiednio w ogłoszeniu o naborze lub w regulaminie naboru, które zamieszczane będą na stronie internetowej NFOŚIGW.
6. Koszty kwalifikowane
1) okres kwalifikowalności kosztów od 01.01.2022 r. do 30.09.2030 r., w którym to poniesione koszty mogą być uznane za kwalifikowane;
2) koszty kwalifikowane – zgodnie z „Wytycznymi w zakresie kosztów kwalifikowanych”, z zastrzeżeniem, że:
a) koszty związane z przygotowaniem inwestycji kwalifikuje się do wysokości nieprzekraczającej 10% sumy kosztów kwalifikowanych inwestycji,
b) koszty związane z zarządzaniem inwestycją kwalifikuje się do wysokości nieprzekraczającej 10% kosztów kwalifikowanych inwestycji,
c) koszty nabycia nieruchomości kwalifikuje się do wysokości nieprzekraczającej 10% kosztów kwalifikowanych inwestycji,
d) koszty związane z wartościami niematerialnymi i prawnymi kwalifikuje się do wysokości nieprzekraczającej 20% kosztów kwalifikowanych inwestycji;
3) podatek od towarów i usług (VAT) jest kosztem kwalifikowanym tylko wówczas, gdy jest on faktycznie i ostatecznie ponoszony przez Beneficjenta, a Beneficjent nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego w jakiejkolwiek części, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. Podatek VAT, który można odliczyć, nie może być uznany za kwalifikowany, nawet jeżeli nie został faktycznie odzyskany przez Beneficjenta. Oznacza to, że w przypadkach, gdy Beneficjent może odliczyć podatek VAT, ale rezygnuje z tej możliwości, podatek VAT nie jest kosztem kwalifikowanym.
7. Formy i warunki udzielania dofinansowania
7.1 Formy dofinansowania
1) pożyczka;
2) dotacja.
7.2 Intensywność dofinansowania
1) W przypadku inwestycji realizowanych przez spółdzielnię energetyczną lub jej członka, lub przez powstająca spółdzielnię energetyczną, o których mowa w pkt. 7.5.1. i 7.5.2., dofinansowanie zgodnie z poniższą tabelą
rodzaj instalacji | moc instalacji | dofinansowanie instalacji | dofinansowanie magazynów energii - procentowy udział w kosztach kwalifikowanych magazynu energii | dofinansowanie magazynów energii - maksymalny procentowy udział kosztów kwalifikowanych magazynu energii w kosztach kwalifikowanych źródła energii |
---|---|---|---|---|
Instalacja fotowoltaiczna lub turbina wiatrowa | Powyżej 10 kW do 10 MW | Pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych | dotacja do 20% | do 50% |
Biogazownie i elektrownie wodne | powyżej 10 kW do 10 MW | Dotacja do 45%* kosztów kwalifikowanych i/lub Pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych |
* maksymalny poziom dotacji, może zostać zwiększony o:
– 20 punktów procentowych – w przypadku mikroprzedsiębiorcy i małego przedsiębiorcy1;
– 10 punktów procentowych – w przypadku średniego przedsiębiorcy1
2) W przypadku inwestycji realizowanych przez rolnika, o którym mowa w pkt. 7.5.3., dofinansowanie zgodnie z poniższą tabelą
rodzaj instalacji | moc instalacji | dofinansowanie instalacji | dofinansowanie magazynów energii - procentowy udział w kosztach kwalifikowanych magazynu energii | dofinansowanie magazynów energii - maksymalny procentowy udział kosztów kwalifikowanych magazynu energii w kosztach kwalifikowanych źródła energii |
---|---|---|---|---|
Instalacja fotowoltaiczna lub turbina wiatrowa | Powyżej 50 kW do 1 MW | Pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych | dotacja do 20% | do 50% |
Biogazownie i elektrownie wodne | powyżej 10 kW do 1 MW | Dotacja do 45%* kosztów kwalifikowanych i/lub Pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych | dotacja do 20% | do 50% |
* maksymalny poziom dotacji, może zostać zwiększony o:
– 20 punktów procentowych – w przypadku mikroprzedsiębiorcy i małego przedsiębiorcy2;
– 10 punktów procentowych – w przypadku średniego przedsiębiorcy2
3) dla inwestycji realizowanych w formule „project finance” obowiązuje wymóg udziału środków własnych Wnioskodawcy (z zastrzeżeniem, że środki własne nie obejmują: kredytów bankowych, emisji obligacji, pożyczek właścicielskich, pożyczek udzielonych przez inne podmioty itp.) w wysokości co najmniej 15% kosztów kwalifikowanych inwestycji, wniesionego w postaci udziału kapitału zakładowego pokrytego wkładem pieniężnym.
7.3 Warunki dofinansowania
1) dofinansowanie w formie pożyczki
a) kwota pożyczki do 25 mln zł, z zastosowaniem postanowień dotyczących intensywności dofinansowania, o których mowa powyżej w ust. 7.2. oraz z zastrzeżeniem pkt 3;
b) oprocentowanie pożyczki:
i. na warunkach preferencyjnych: WIBOR 3M + 50 pb, nie mniej niż 1,5 % w skali roku,
ii. na warunkach rynkowych (pożyczka nie stanowi pomocy publicznej): oprocentowanie na poziomie stopy referencyjnej ustalanej zgodnie z komunikatem Komisji Europejskiej w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz. Urz. UE C 14, 19.01.2008, str. 6), z zastrzeżeniem zapisów ppkt iii.-iv.,
iii. dla wnioskodawcy będącego spółką nowoutworzoną lub specjalnego przeznaczenia, dla której nie można określić ratingu na podstawie danych finansowych dotyczących jej dotychczasowej działalności, może być zastosowane oprocentowanie wynikające z ratingu, o którym mowa w Komunikacie, o jedną kategorię niższego od kategorii ratingu właściwego dla podmiotu dominującego , o ile podmiot dominujący wobec wnioskodawcy udziela pełnej, bezwarunkowej i płatnej na pierwsze żądanie gwarancji spłaty pożyczki,
iv. w sytuacji gdy wnioskodawca jest spółką nowoutworzoną lub specjalnego przeznaczenia, utworzoną przez kilka podmiotów, wówczas rating dla wnioskodawcy może być ustalony na poziomie o jedną kategorię niżej od zaokrąglonej w dół średniej ważonej punktów ratingu uzyskanych przez poszczególnych wspólników, o ile wspólnicy łącznie udzielają pełnej, bezwarunkowej i płatnej na pierwsze żądanie gwarancji spłaty pożyczki.
c) odsetki z tytułu oprocentowania spłacane są na bieżąco w okresach kwartalnych. Pierwsza spłata na koniec kwartału kalendarzowego, następującego po kwartale, w którym wypłacono pierwszą transzę środków,
d) okres finansowania — pożyczka może być udzielona na okres nie dłuższy niż 15 lat liczony od daty planowanej wypłaty pierwszej transzy pożyczki do daty planowanej spłaty ostatniej raty kapitałowej,
e) okres karencji — przy udzielaniu pożyczki może być stosowana karencja w spłacie rat kapitałowych, liczona od daty wypłaty ostatniej transzy pożyczki do daty spłaty pierwszej raty kapitałowej, lecz nie dłuższa niż 12 miesięcy od daty zakończenia realizacji inwestycji;
2) dofinansowanie w formie dotacji do 20 mln zł, z zastosowaniem postanowień dotyczących intensywności dofinansowania, o których mowa powyżej w ust. 7.2. oraz z zastrzeżeniem pkt 3;
3) w przypadku, gdy dofinansowanie stanowi pomoc publiczną, musi być ono udzielane zgodnie
z przepisami rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 15 lutego 2024 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej horyzontalnej pomocy publicznej na inwestycje w propagowanie energii ze źródeł odnawialnych i propagowanie wodoru odnawialnego (Dz. U. poz. 199),
4) inwestycja nie może być rozpoczęta przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie. Przez rozpoczęcie inwestycji należy rozumieć podjęcie robót budowlanych lub złożenie pierwszego prawnie wiążącego zobowiązania do zamówienia urządzeń, lub jakiegokolwiek zobowiązania, które czynić będzie realizację inwestycji nieodwracalną ;
5) warunkiem uzyskania dofinansowania jest realizacja w ramach inwestycji zakresu działań, o którym mowa w pkt 7.5.1) lub 7.5.2) lub 7.5.3). Zakres wskazany w pkt 7.5.4) jest fakultatywny;
6) dofinansowanie nie będzie udzielane na koszty inwestycji, które zostały sfinansowane z publicznych środków krajowych lub zagranicznych, oraz innych środków budżetu Unii Europejskiej;
7) okres trwałości wynosi 5 lat od dnia zakończenia realizacji inwestycji;
8) beneficjent wskazany w pkt 7.4.2) zobowiązany będzie do zwrotu wypłaconego dofinansowania w przypadku nieumieszczenia w terminie 6 miesięcy od daty przekazania instalacji do użytkowania, danych spółdzielni energetycznej w wykazie, o którym mowa w art. 38f ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2022 r. poz. 1378, z późn. zm.);
9) pożyczka na warunkach preferencyjnych podlega umorzeniu zgodnie z Zasadami udzielania dofinansowania ze środków NFOŚiGW.
7.4 Beneficjenci
1) spółdzielnia energetyczna lub jej członek , w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2022 poz. 1378, z późn. zm.).
2) powstająca spółdzielnia energetyczna – spółdzielnia w rozumieniu ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2021 r. poz. 648, z późn. zm.) lub spółdzielnia rolników w rozumieniu ustawy z dnia 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników (Dz. U. poz. 2073), której przedmiotem działalności jest wytwarzanie energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła, w instalacjach odnawialnego źródła energii i równoważenie zapotrzebowania energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła, wyłącznie na potrzeby własne spółdzielni energetycznej i jej członków, która zamierza ubiegać się o umieszczenie jej danych jako spółdzielni energetycznej w wykazie, o którym mowa w art. 38f ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2022 poz1378, z późn. zm.).
3) Rolnik – osoba fizyczna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej oraz osoba prawna, która w ramach działalności rolniczej , prowadzonej przez okres co najmniej 12 miesięcy prowadzi:
1) gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, położone w ramach zabudowy zagrodowej w rozumieniu przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych lub
2) dział specjalny produkcji rolnej.
W przypadku osoby fizycznej, gdy instalacja OZE będzie służyła prowadzeniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii z odnawialnych źródeł energii, beneficjentem programu może być rolnik z zarejestrowaną daną działalnością.
7.5 Rodzaje inwestycji
1) w przypadku inwestycji realizowanych przez rolnika, wskazanego w ust.7.4.3, budowa jednej z poniżej wskazanych instalacji odnawialnego źródła energii o mocy elektrycznej powyżej 50 kW nie większej niż 1 MW:
a) instalacji fotowoltaicznych (z wyłączeniem inwestycji na gruntach rolnych stanowiących użytki rolne klas I-IV – w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U.2021 poz.1990, z późn. zm.))
b) instalacji wiatrowych (z wyłączeniem inwestycji na gruntach rolnych stanowiących użytki rolne klas I-IV – w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U.2021 poz.1990, z późn. zm.)),
2) w przypadku inwestycji realizowanych przez rolnika, wskazanego w ust.7.4.3, budowa jednej z poniżej wskazanych instalacji odnawialnego źródła energii o mocy elektrycznej powyżej 10 kW nie większej niż 1 MW:
a) elektrowni wodnych,
b) instalacji wytwarzania energii z biogazu rolniczego w warunkach wysokosprawnej kogeneracji o mocy elektrycznej powyżej 10 kW nie większej niż 1 MW i cieplnej powyżej 30 kW i nie większej 3 MW
3) w przypadku inwestycji realizowanych przez spółdzielnię energetyczną lub jej członka lub powstającą spółdzielnię energetyczną, budowa jednej z poniżej wskazanych instalacji odnawialnego źródła energii o mocy elektrycznej powyżej 10 kW nie większej 10 MW:
a) instalacji fotowoltaicznych (z wyłączeniem inwestycji na gruntach rolnych stanowiących użytki rolne klas I-IV – w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne)
b) instalacji wiatrowych (z wyłączeniem inwestycji na gruntach rolnych stanowiących użytki rolne klas I-IV – w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne),
c) elektrowni wodnych,
d) instalacji wytwarzania energii z biogazu lub biogazu rolniczego w warunkach wysokosprawnej kogeneracji o mocy elektrycznej powyżej 10 kW nie większej niż 10 MW i cieplnej powyżej 30 kW i nie większej 30 MW.
4) magazyn energii pod warunkiem zintegrowania ze źródłem realizowanym w ramach inwestycji wskazanej w 7.5.1) lub 7.5.2) lub 7.5.3).
Przypisy:
[1] Zgodnie z definicją mikroprzedsiębiorstwa, małego i średniego przedsiębiorstwa zawartą w załączniku I do rozporządzenia Komisji Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z dnia 26.6.2014, str. 1, z późn. zm.).
[2] Zgodnie z definicją mikroprzedsiębiorstwa, małego i średniego przedsiębiorstwa zawartą w załączniku I do rozporządzenia Komisji Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z dnia 26.6.2014, str. 1, z późn. zm.)
[3] W przypadku dofinansowania udzielanego osobom fizycznym, na potrzeby ustalenia stopy referencyjnej przypisuje się im niski rating finansowy
[4] W rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2023 r., poz. 1689).
[5] Przez podjęcie robót budowlanych należy rozumieć rozpoczęcie budowy, o którym mowa w art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. − Prawo budowlane (t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 1682, z późn. zm.). Zakupu gruntów oraz prac przygotowawczych, takich jak uzyskiwanie zezwoleń i wykonywanie wstępnych studiów wykonalności, nie uznaje się za rozpoczęcie inwestycji
[6] Członek spółdzielni musi być przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców
[7] Tj. działalność rolniczą w rozumieniu art. 4 ust. 1 lit. c pkt i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 608, z późn. zm.).